با رتبه بندی بانک ها آشنا شویم (۱)

داشتن سیستم رتبه بندی مناسب برای بانک ها باعث افزایش شفافیت و سلامت در نظام بانکی می شود. همچنین با رتبه بندی، بانک های ضعیف و قوی شناسایی می شوند. از این رو عموم مردم می توانند ارزیابی درستی نسبت به وضعیت بانک ها را داشته باشند و در نهایت بانک خوب و مناسبی را انتخاب نمایند.

رتبه بندی درست و مناسب بانک ها مبتنی بر شاخص های مناسب و فراگیر سبب می شود تا مدیران نقاط ضعف و قوت خود را شناسایی کرده و برای رفع و بهبود ضعف ها و تقویت نقاط قوت خود اقدام نمایند و در رقابت با سایر بانک ها برای ارتقای رتبه ی خود تلاش نمایند.

ریسک های مالی بر اساس معیار کمیته بال:

کمیته بال عالی ترین نظام بین المللی نظارت بانکی است که وظیفه تهیه و انتشار اصول پایه در نظارت بانکی کارآ و مؤثر و همچنین مقررات مربوط به کفایت سرمایه را بر عهده دارد. در زیر ریسک های مالی بر اساس معیار کمیته بال نام برده شده است:

1. ریسک اعتباری
2. ریسک بازار
3. ریسک عملیاتی
4. ریسک نقدینگی

رتبه بندی بانک ها و مؤسسات مالی برای برای ۳ گروه اهمیت دارد:

1. ناظران: به منظور نظارت بر بانک ها و مؤسسات مالی و جلوگیری از بحران های بانکی
2. سپرده گذاران: برای انتخاب بانک و مؤسسه مالی مناسب برای سپرده گذاری
3. سهامداران: برای ارزیابی و انتخاب گزینه مناسب به منظور خرید و فروش سهام و سرمایه گذاری

سیستم های رتبه بندی بانک ها:

1. ORAP
2. PATROL
3. COMELs

رایج ترین و تأیید شده تری سیستم رتبه بندی، رتبه بندی کملنز است. زیرا کارشناسان معتقدند که شاخص های این روش رتبه بندی می تواند نقاط آسیب پذیر سیستم مالی  به ویژه در بانک ها را به خوبی شناسایی می کند و همچنین علت های آن را نیز تشریح می کند.

شاخص ها و نسبت های مدل کملنز:

• کفایت سرمایه ( Capital Adequacy )
• کیفیت دارائی ( Asset Quality )
• توانایی مدیریتی ( Management Capability )
• درآمد ( Earnings )
• نقدینگی ( Liquidity )
• حساسیت به ریسک بازار ( Sensitivity )

مؤسسات رتبه بندی جهان:

شرکت مودیز ( Moody’s Corporation )

یکی از ضروری ترین جزءها در بازار جهانی، سرمایه است. این مؤسسه به وسیله رتبه بندی اعتباری، تحقیق، تجزیه و تحلیل به شفافیت بازارهای مالی و هماهنگی آن ها کمک می کند. این شرکت در ۴۲ کشور جهان دفتر دارد.

شرکت فیتچ سلوشن ( Fitch Solutions )

یکی از پیشگامان صنعت در زمینه اعتباری، بازار بدهی و راه حل های اطلاعات کلان و توزیع کننده اصلی محتواست. ۹۰% از بانک های پیشرو در جهان و مؤسسات مالی و شرکت های چند ملیتی، سازمان های دولتی و شرکت های مشاور در سراسر جهان، از تحلیل های این شرکت در تصمیم های تجاری خود استفاده می کنند. این شرکت در ۳۰ کشور جهان دفتر دارد.

شرکت اس اند پی ( Standard & poor’s )

بیش از ۱۵۰ سال است که در این زمینه مشغول به فعالیت است. این شرکت دارای پیش از ۱ میلیون رتبه بندی اعتباری در بخش دولتی، شرکت ها، بخش مالی و نهادهای مالی ساختاری و بازار اوراق بهادر است. رتبه بندی های ارائه شده در این شرکت به ارائه شفافیت و کمک به آموزش شرکت کنندگان در بازار برای تصمیم گیری کمک می کند.

شرکت داگنگ ( Dagong Global Credit Rating )

مؤسسه اعتباری چینی است که در سال ۱۹۹۴ به تأیید مشترک بانک خلق چین و کمیسیون اقتصادی و تجاری ایالتی رسیده است. بزرگترین مؤسسه رتبه بندی تجاری ملی چین است که به پرنفوذترین و یکی از معتبرترین مؤسسه ها در سطح بین المللی تبدیل شده است.

ضرورت رتبه بندی بانک ها در ایران:

1. برای جذب سرمایه گذاران خارجی به داخل کشور نیازمند ایجاد بسترهای قانونی برای تأمین سلامت بانکی است.
2. یکی از کمبودهای اساسی در بانک ها، نبود رتبه بندی می باشد. شرایط اقتصادی حاکم بر کشور و مسائل عدیده هایی که مؤسسات غیر مجاز مالی برای اقتصاد کشور به وجود آوردند، اهمیت رتبه بندی بانک ها مطابق با شاخص های متعارف سلامت بانکی، افزایش می یابد.پ

رتبه بندی بانک های ایران در سال ۱۳۹۹:

باتوجه جدول زیر که توسط سازمان مدیریت صنعتی، براساس صورت مالی سال ۹۸ تهیه و تدوین شده است، بانک ملت رتبه نخست جدول را به عنوان بهترین بانک ایران در سال ۹۹ را به خود اختصاص داده است.